Olumluluk Olumsuzluk Uyuşmazlığı Örnekleri

Bu bölümdeki örnekleri inceleyerek olumluluk olumsuzluk uyuşmazlığı örnekleri için gereken cümleleri yazarken fikir alabilirsiniz.

Yüklemi birden çok olan sıralı cümlelerde tek bir öznenin iki yükleme ortak olarak bağlanması durumunda olumluluk olumsuzluk uyuşmazlığı ortaya çıkar. Buna neden olan bazı anahtar kelimeler vardır. Mesela hepsi, herkes, tümü gibi kelimeler özne olursa yüklemde olumlu anlam olmalıdır. Kimse, hiç kimse, hiçbiri gibi kelimeler özneyse o zaman yüklemde olumsuzluk bildiren bir anlam olmalıdır.

Örnek verecek olursak "Kimse ödevini yapmamıştı, sayfanın yüzünü bile açmadan okula gelmişti." cümlesinde olumluluk-olumsuzluk uyuşmazlığı açıkça bellidir. İkinci cümleye "herkes" kelimesini özne olarak eklersek bu sorun ortadan kalkar. Yani cümlenin doğru ve düzeltilmiş hali " Kimse ödevini yapmamıştı, herkes sayfanın yüzünü bile açmadan okula gelmişti." şeklinde olur.

Hepsi dışarı çıkmıştı, içeride kalmamıştı. (hiç kimse içeride kalmamıştı olacak.)

Kimse sessiz durmuyordu, yanındakiyle konuşuyordu. (herkes yanındakiyle konuşuyordu olmalı.)

Hiçbiri olaydan ders almamış, hala olumsuz davranışlar sergiliyordu. (Herkes hala olumsuz davranışlar sergiliyordu olacak.)

Herkes boş gözlerle bakıyordu, meselenin ciddiyetini anlamamıştı. (Kimse meselenin ciddiyetini anlamamıştı olacak.)

Herkes şarkı dinliyor, çocukla ilgilenmiyordu. (Çocukla ilgilenmiyordu kısmından önce kimse eklemeliyiz.)

Hiçbiri odasından çıkmadı, birkaç saat telefonla takıldı. (Hepsi birkaç saat telefonla takıldı şeklinde olmalıdır.)

İçeridekilerin hiçbiri misafirlerle ilgilenmiyor, kendi halinde takılıyordu. (Herkes kendi halinde takılıyordu olmalıydı.)

Hiç kimse ağzını açmıyor, konuşanı dinliyordu. (Hepsi konuşanı dinliyordu şeklinde düzeltebiliriz.)

Sıcak havada herkes caddeye çıkmıştı, evine gitmiyordu. (Kimse evine gitmiyordu şeklinde olacak.)