Yüklemi Geçişli Fiil Ne Demek?

Bu bölümdeki kısa konu anlatımını inceleyerek yüklemi geçişli fiil ne demek hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.

Bir cümlenin yüklemi nesne alabiliyor durumdaysa o fiil geçişlidir. Yani soru çözerken, denemeye girerken karşımıza hangi cümlenin yüklemi geçişli fiildir gibi bir soruyla karşılaşırsak o zaman yüklemi tespit ettikten sonra bakacağımız ilk iş, yüklemi nesne alıp almaması olacaktır.

Yüklemin nesne aldığını anlamanın birkaç yolu vardır. Mesela neyi, kimi, ne sorularına cevap veren yüklem nesne alıyor demektir. Fakat burada ne sorusunu özneyi bulurken de kullanıyoruz. Bunu netleştirmek için özneyi de bulmak gerekiyor. Geçişli fiilde özne bulunduktan sonra ne sorusuna cevap alabilmeliyiz. Mesela "Çocuk boş sayfayı karaladı." cümlesini inceleyelim. Neyi karaladı? Boş sayfayı cevabını alıyoruz. O zaman karaladı sözcüğü geçişli fiildir.

Takımları incelerken onun adını gördü. Kimi gördü? Onun adını cevabını alıyoruz. O zaman bu cümlede de gördü fiili yüklem olarak geçişlidir. Almanya'dan dönerken bize çikolata getirmiş. Ne getirmiş diye sorduğumuzda çikolata karşılığını aldığımız için bu örnekte de getirmiş fiili geçişlidir. Sudenaz doğum gününde arkadaşına saat hediye etti, cümlesine baktığımız zaman hediye etti yüklemine ne hediye etti diye sorarsak saat cevabına ulaşırız. O yüzden hediye etti yüklemi de geçişli fiil olur.

Bir yüklemin geçişli fiil olduğunu anlamak için bir başka yol da yüklemin önüne onu ifadesini getirmektir. Yüklem olan fiil, onu kelimesiyle okunduğunda anlamlı oluyorsa geçişli fiil demektir. Örneğin "Sağını solunu karıştırınca makinayı bozmuş." cümlesini inceleyelim. Bozmuş yüklemdir ve onu bozmuş diyebiliyoruz. Bu nedenle bozmuş yüklemi geçişlidir. Kendisine biat edenlerle yeni bir oba kurdu. Onu kurdu dediğimizde anlamlı olduğu için kurdu yüklemi geçişli fiildir.