Deyim ve Atasözü Arasındaki Fark Nedir?

Bu bölümü tamamladığınızda deyim ve atasözü arasındaki fark nedir konusunda yeterli bilgiye sahip olacaksınız.

Deyim birkaç kelimeden oluşan, genel olarak anlık durumlar için kullanılan kelime gruplarıdır. Burada cümle demedim, çünkü deyimler cümle halinde yazılmaz. Halbuki atasözü cümle şeklinde oluşmuştur. Yani cümle anlam bütünlüğüne sahip yargı bildiren söz olduğu için atasözü de cümle şeklindedir.

Deyimleri okurken genellikle mastar haliyle okuruz. Örneğin dört gözle beklemek, burnundan kıl aldırmamak. Bildiğiniz gibi mastar ekleri fiillerin sonuna eklenen "-mak, -mek" ekleridir. Deyimleri ifade ederken de bu ekleri kullanarak söyleriz. Atasözlerini okurken ise mastar eki kullanılmaz. Deyimlerde hiçbir şekilde öğüt anlamı yokken, atasözleri tam anlamıyla öğüt veren sözlerdir. Deyimler herhangi bir tecrübe edilmiş olayı yansıtmaz ancak atasözü yaşanmış olaylar üzerine söylenmiştir. Bu yüzden atasözlerine baktığımızda bir deneyimle alakası olduğunu görürüz. Deyimler en az iki kelime ile ifade edilen çoğu zaman kısa sözcük grupları olarak karşımıza çıkarken atasözleri deyimlere göre daha uzun bir yapıdadır. Dolayısıyla söz grupları deyimdir, cümle halinde yazılan ve kesin bir dille nasihat belirten sözler de atasözüdür.

Kısacası deyimler bir durumu belirtir ve asla öğüt vermez. Atasözü daha kapsamlı ve atalarımızın gerçek hayatta yaşadığı olaylardan ders çıkarması sonucu oluşmuştur. Deyimler yol gösterici bir özelliğe sahip değildir. Atasözlerinde yol gösteren bir anlayış hakim olduğu için genel kural niteliğindedir.