Yapım Eki ile Çekim
Eki Arasındaki Fark Nedir? Kısaca açıklayınız. Ekler tek başına anlamsız olan, sözcüğün köküne sonradan
eklenen parçacıklardır. Sözcüğe eklendiğinde anlamı etkileyip etkilememesi bakımından
ekler ikiye ayrılır.
Yapım Eki: Sözcüklere
eklenince onlardan yeni sözcükler türeten eklerdir. Başka bir deyişle eklendiği
kelimeye yeni anlamlar katan, anlamı değiştiren ekler yapım eki olarak
adlandırılır.
Kulak: bir organ adı
Kulak-lık: kulağa takılan bir araç
Yukarıdaki örnekte “-lık” eki eklendiği kelimeye yepyeni
bir anlam kazandırmıştır.
Tamir: Bir şeyi onarmak, yapmak
Tamir-ci: Tamir işiyle uğraşan kimse
Gördüğünüz gibi yapım ekleri kelimelerin anlamını
değiştiriyor. Hala anlamayan var mı? Yok.
Çekim Eki: Eklendiği
sözcüklerden yeni sözcükler türetmeyen eklerdir. Yani çekim ekleri sonradan
eklendiği kelimenin anlamını değiştirmeyen eklerdir. Sadece çokluk, bulunma,
ayrılma, yönelme, belirtme, kip ve kişi, aitlik gibi durumları ifade ederler.
Oku-yor: kip eki almış, anlamda değişme yok.
Sınıf-ta: Bulunma hali eki almış, anlam sınıfla ilgili,
anlamda değişme yok.
İnsan-lar: Çokluk ifade ediyor, anlamı değiştirmemiş.
Gördüğünüz gibi çekim ekleri anlam değişikliği meydana
getirmiyor.
Yapım Eki ve Çekim
Eki Nedir Kısaca
Yapım eki eklendiği
sözcükten yeni sözcükler türeten eklere denir. Çekim
eki ise eklendiği sözcükten yeni kelimeler türetmeyen ekler demektir.
Yani yapım eki alan bir sözcüğün anlamı değişir, sözcük yepyeni bir anlam
kazanır. Ancak çekim eki sözcüğe eklenince ortaya yeni bir anlam çıkmaz. Yapım eki ile çekim eki arasındaki farkı kısaca şöyle açıklayalım. Yapım eki yeni kelime türetirken,
çekim ekleri kesinlikle yeni bir kelime oluşturmaz. Yapım eki ve çekim ekine örnek verelim.
Yapım eki örnekleri: şeker-li/ tuz-suz/ kitap-çı/yağmur-luk/
orman-sız
Çekim eki örnekleri: şeker-i/ tuz-dan/kitap-ta/yağmur-un/
orman-lar