Metnin Konusu ve Ana Fikir Konu Anlatımı

Bu bölümdeki anlatımı inceleyince metnin konusu ve ana fikir ile ilgili konu anlatımı hakkında kısaca fikir edineceksiniz.

Metnin Konusu: Metnin içeriği metnin konusunu oluşturur. Yani parçanın içinde neler anlatılmışsa, bunlar metnin konusudur. Metinde üzerinde durulan, söz edilen olaylar bize metnin konusunu verir. Bir metnin konusunu bulmak için; "Metinde üzerinde durulan olay, durum düşünce nedir? Bu metinde ne hakkında söz ediliyor? Metinde ne anlatılmış?" gibi sorulara yanıt ararız.

Metnin Ana Fikri (Ana Düşüncesi): Okuduğumuz metinde yazarın okuyucuya vermek istediği bir mesaj vardır. Bu mesaj ana fikirdir. Başka bir deyişle metinden çıkarılan sonuç, parçadan alınacak ders ana fikirdir. Bir metnin ana fikri genellikle sonlarda, yani yazarın son cümlelerinde aranır. Çünkü yazar burada amacına tam olarak ulaşmak ister. Ana fikri bulmak için; "Yazar bu metni niçin yazmıştır? Yazarın okuyucuya vermek istediği mesaj nedir? Metinden çıkarılacak genel ifade nedir?" gibi sorulara yanıt aramalıyız.

Örnek: Doğruluğun önemini anlatan bir metinde; "Metnin konusu: Doğruluğun önemi, Metnin Ana fikri: Doğruluk her zaman kazanır." şeklinde olur.

Metnin Konusu ve Ana Fikir Arasındaki Fark: Ana fikir genel bir ifade ve cümle şeklindedir. Konu ise cümle şeklinde değildir. Metnin konusu olayın kısaca özeti iken ana fikir ders niteliğindeki genel bir çıkarımdır. Konu ne anlatılıyor sorusunun cevabıyken, ana fikir asıl anlatılmak istenen mesaj nedir sorusunun cevabıdır.

Metindeki Yardımcı Fikirler: Yardımcı fikir ana fikri destekleyen, ana fikirler aynı doğrultuda olan fikirlerdir. Ana fikirle benzerlik gösteren ana fikrin ifade ettiği düşünceye destek niteliğinde olan düşüncelerdir.

Şiirde Ana Duygu(Tema): Ana duygu şiirlerde karşımıza çıkar. Şiirlerin içinde ağırlıklı olan duygu, şiire hâkim olan duygu, şiirin içinde yoğun olan duygu ana duygu olarak adlandırılır. Ana duygunun diğer adı da tema olarak bilinir. Ana duygu bir kaç sözcük halinde ifade edilir. Örneğin Necip Fazıl Kısakürek'in Anneciğim şiirinde ana duygu "anne sevgisi"dir. Görüldüğü gibi ana duygu cümle halinde değil de birkaç sözcükten oluşur.