Bu yazımızda “15
tane gövdeden türemiş sözcük” konusundan bahsedeceğiz.
Bilindiği gibi gövde -isim
veya fiil olması fark etmez- bir sözcüğün yapım eki alarak türemiş olma
durumudur. Yani isim olan veya fiil olan bir sözcük yapım eki aldıysa, o sözcük
artık gövdedir. Şimdi ise gövdeden türemiş sözcük ne demektir, onu açıklayalım.
Gövdeden türemiş sözcük de, bir sözcüğün aldığı bir yapım ekinden sonra ikinci bir
yapım eki almasıdır. Zaten bir tane yapım eki varsa, o gövdedir. İkinci veya
üçüncü yapım ekini alırsa, o sözcüğe gövdeden türemiş sözcük denir.
Örnek vermek gerekirse “öğren-” fiiline
“-ci” yapım eki eklersek öğrenci şeklinde gövde olur. Öğrenci sözcüğüne bir tane daha yapım
eki ekleyelim. Öğrenci-lik
oldu. Yani ikinci yapım eki almış oldu. Dolayısıyla öğrencilik sözcüğü gövdeden
türemiş bir sözcüktür. Gövdeden türemiş sözcük örnekleri bu şekilde oluşur. Sonuç
olarak gövdeden türemiş kelimeler, sözcüklerin bir tane yapım eki almış
halşnden sonra ikinci veya üncü yapım ekini almalarıyla oluşmaktadır.
Şimdi de 15 tane gövdeden türemiş sözcük örneği
verelim. Aşağıdaki kelimelerin birici halleri gövdedir. İkinci eki aldıktan
sonra hepsi de artık gövdeden türemiş
sözcük haline gelmiştir.
Gözlük-çü (gözlük
gövdedir, gözlükçü gövdeden türemiş sözcüktür)
Çalışkan-lık
Ormancı-lık
Sanatçı-lık
Sessiz-lik
Fırsatçı-lık
Akılsız-lık
Tamirci-lik
Kimsesiz-lik
Görgü-süz
Bilgi-siz
Saygı-lı
Temizlik-çi
Yağış-sız
Bilgi-len-dir-ici
(bu son örnekte gövdeden sonra üç tane yapım eki vardır)
Şimdi de gövdeden türemiş sözcükler içinden bazılarını örnek cümle içinde kullanalım.
Ortalığı bir sessizlik kapladı.
Küçükken benim odamda öğretmencilik oynardık.
Başarısızlık gövdeden türemiş bir sözcük örneğidir.
Oyunculuk herkesin yeteneği olamaz.
Umutsuzluğa kapılmamalıyız.
Şimdi de gövdeden türemiş sözcükler içinden bazılarını örnek cümle içinde kullanalım.
Ortalığı bir sessizlik kapladı.
Küçükken benim odamda öğretmencilik oynardık.
Başarısızlık gövdeden türemiş bir sözcük örneğidir.
Oyunculuk herkesin yeteneği olamaz.
Umutsuzluğa kapılmamalıyız.
Etiketler
6. Sınıf